ជីតាខ្ញុំ My grandfather

 

១. តាខ្ញុំឈ្មោះតាម៉ៅ គាត់មករស់នៅអាមេរិកតាំងឆ្នាំ១៩៩០មកម្ល៉េះ សព្វថ្ងៃលោកតារស់នៅទីក្រុងឡូវែលជាមួយខ្ញុំ។ ម៉ែខ្ញុំបានប្រាប់ ថា កាលលោកតាមករស់នៅអាមេរិកដំបូង តាមិនចេះភាសាអង់គ្លេសទេ សូម្បីភាសាខ្មែរ លោកតាចេះនិយាយ តែមិនចេះអាន និងសរសេរឡើយ។ នេះជាមូលហេតុមួយ ដែលនាំអោយខ្ញុំខំរៀនភាសាខ្មែរ។


២. លោកតាមកពីតំបន់ជនជននៃប្រទេសកម្ពុជា នៅឯភូមិកំណើតរបស់តា មិនមានសាលារៀនទេ។ ម៉ែប្រាប់ទៀតថា តាខ្ញុំនឹកស្រុកកំណើតគាត់ នឹកកូនៗរបស់គាត់ ដែលបែកបាក់គ្នាមិនដឹងរស់ ឬស្លាប់ លោកតាតែងតែសញ្ជឹងគិតដល់អតីតកាលរបស់គាត់រហូត។ ទោះបីការមកដល់អាមេរិកដំបូងលំបាកខ្លាំងយ៉ាងណា លោកតាជំនះប្រឹងធ្វើការងារដើម្បីចិញ្ចឹមកូនៗរបស់គាត់ ដែលមានម្ដាយរបស់ខ្ញុំ និង មីងបុប្ផា ត្រូវជាប្អូនរបស់ម្ដាយខ្ញុំ។


៣. ការលំបាកដែលលោកតាជួបកាលមកដល់សហរដ្ឋអាមេរិកដំបូងគឺ លោក តាមិនចេះភាសាអង់គ្លេស មិនចេះបើកបររថយន្ដ មិនចេះសរសេរសែកបង់ថ្លៃទឹកភ្លើង មិនចេះមើលផែនទី មិនចេះមើលអាកាសធាតុ មិនចេះប្រើទូរស័ព្ទ មិនយល់ដឹងពីរបៀបប្រើប្រាស់លុយកាក់តាមប្រពន្ធ័ធនាគារ គឺតាមិនយល់ពីវប្បធម៌ ឬរបៀប របរស់នៅបែបអាមេរិកាំងឡើយ។ តែមានតែម្យ៉ាងប៉ុណ្ណោះ គឺតាខំធ្វើការដើម្បីបានប្រាក់ យកមកផ្គត់ផ្គង់ក្រុមគ្រួសារ។

 

៤. តាតែងតែប្រាប់ម៉ែ និងមីងរបស់ខ្ញុំអោយខំរៀន ម៉ែរបស់ខ្ញុំស្ដាប់បង្គាប់ ធ្វើតាមលោកតាណាស់ តែមីងបុប្ផាក្បាលរឹងមិនធ្វើតាមទេ មីងចូលចិត្តដើរលេងច្រើន ចូលចិត្តទៅមើលកុន មានពួកម៉ាកនាំទៅនេះទៅនោះ ធ្វើអោយតាខឹងសឹងរាល់ថ្ងៃ។ មីងបុប្ផាជាក្មេងក្បាលរឹង គាត់តបទៅលោកតាដោយសម្ដីធំៗថា៖ "ពុក! ខ្ញុំធំហើយ ពុកកុំខ្វល់នឹងជីវិតរបស់ខ្ញុំបានទេ។ ខ្ញុំមានពួកម៉ាកជាសិទ្ធិរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំចង់ទៅណាក៏ បាន ខ្ញុំមិនទៅរៀនក៏បាន ព្រោះនេះជាជម្រើសក្នុងជីវិតរបស់ខ្ញុំ។" សម្ដីរបស់មីងបុប្ផា រិតតែនាំអោយលោកតាខឹងកាន់តែខ្លាំង ដែលមិនមិនស្ដាប់បង្គាប់តា ហើយត មាត់ដាក់ចាស់ទុំ ដែលផ្ទុយពីទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីខ្មែរ។


៥. សព្វថ្ងៃ ម៉ែខ្ញុំមានការងារល្អធ្វើ ម៉ែធ្វើការនៅមន្ទីពេទ្យ បានប្រាក់ខែច្រើន  ឯមីងវិញគាត់មិនមានមុខរបរច្បាស់លាស់ឡើយ។ ទោះយ៉ាងណា លោកតានៅតែស្រឡាញ់ នៅតែមិនបោះបង់មីងទេ លោក តានៅតែអោបក្រសោបចៅៗរបស់លោកតាទាំងអស់។ លោកតានៅជួយអប់រំ ប្រៀនប្រដៅចៅរបស់លោកតាគ្រប់ៗគ្នា។ 


៦. ខ្ញុំរៀនភាសាខ្មែរនៅវិទ្យាល័យឡូវែល ខ្ញុំខំរៀន ខ្ញុំស្រឡាញ់ភាសាខ្មែរ ពេលណាខ្ញុំមិនចេះ ខ្ញុំមិនយល់ ខ្ញុំតែងសួរលោកតា ពឹងលោកតាអោយជួយពន្យល់ ជួយអាន លោកតាសប្បាយចិត្ត ពេលឃើញខ្ញុំខំរៀនភាសាខ្មែរ តាប្រាប់ខ្ញុំថា៖ ត្រូវខំរៀនភាសាខ្មែរយើង ណាចៅ តាសប្បាយចិត្ត ពេលឃើញចៅរៀនភាសាខ្មែរ។ ខ្ញុំក៏សប្បាយចិត្តដែរ ពេលឃើញលោកតាញញឹម។


៧. ថ្ងៃស្អែក គឺជាថ្ងៃខួបកំណើតលោកតាគម្រប់អាយុ៨០ឆ្នាំ ខ្ញុំសរសេរពាក្យជូនពរជាភាសាខ្មែរជូនលោកតា។ ខ្ញុំចង់ឃើញលោក តាញញឹម ចង់ឃើញលោកតាអស់ទុក្ខព្រួយ។ ខ្ញុំគោរពស្រឡាញ់លោក តារបស់ខ្ញុំណាស់។ ខាងក្រោមនេះជាសំបុត្ររបស់ខ្ញុំជូនលោកតាក្នុងថ្ងៃខួបកំណើតរបស់គាត់។


៨. លិខិតជូនពរលោកតា! លោកតាជាទីគោរពរបស់ចៅ តាំងពីកើតរហូតដឹងក្ដី ចៅឃើញលោក តាច្រើនជាងគេ ចៅនៅជាមួយលោកតាច្រើនជាងគេ ចៅទទួលបានការស្រឡាញ់ពីលោកតាយ៉ាងច្រើន ដែលមិនអាចគណនាបាន។ ចៅដឹងថា ការមករស់នៅសហ រដ្ឋអាមេរិក លោកតាខិតខំពុះពារធ្វើកាងារដើម្បីបានប្រាក់កាស ចិញ្ជឹមកូនៗរបស់លោកតា ដែលមានមីង និងម៉ែរបស់ខ្ញុំ ហើយរហូតដល់ពេលនេះ លោកតានៅជំនះធ្វើការងារម្ដងម្កាល ដើម្បីបានប្រាក់កាសធ្វើបុណ្យ និងជួយដល់ចៅ។ លោកតាជាគម្រូដ៏ល្អសម្រាប់ចៅ។


៩. ចៅនៅចាំបានថា បន្ទាប់ពីចេញពីធ្វើការ លោកតានៅជួយមើលចៅ បញ្ចុកបាយទឹក នាំចៅលេង នាំចៅទៅសាលា យកចៅទៅពេទ្យ ជំនួសម៉ែ។ ពេលចៅឃ្លានចង់ញ៉ាំអ្វី លោក តាក៏ទិញអោយចៅភ្លាម ពេលចៅចង់បានរបស់លេង លោកតាក៏លៃលកទិញអោយដោ មិនត្អូញត្អែរ។ រហូតដល់ចៅធំដឹងក្ដីដូចសព្វថ្ងៃ ចៅនៅតែទទួលនូវពាក្យទូន្មាន ណែនាំអោយដើរតាមផ្លូវល្អពីលោកតា។ លោកតាជាអ្នកមានគុណដ៏ថ្លៃថ្លានៅក្នុងគ្រួសារ។ ចៅគោរពស្រឡាញ់លោកតាជាទីបំផុត។ សូមលោកតាទទួលនូវក្ដីគោរពពីចៅ៕


សំណួរ

១. ចូរសរសេរអំពីជីតារបស់ប្អូន តើជីតារបស់ប្អូនធ្វើអ្វីខ្លះ

រាល់ថ្ងៃ?

២. សូមរៀបរាប់ពីជីវប្រវត្តិជីតារបស់ប្អូន។

៣. ក្នុងអត្ថបទនេះ តើអ្វីជាគុណសម្បត្តិរបស់ជីតា?

៤. តើពាក្យថាញញឹមមានអត្តន័យដូចម្ដេចចំពោះប្អូន?

សូមពន្យល់ដោយលើកឧទាហរណ៍មកបញ្ជាក់ផង។

៥. តើប្អូនដែលបារម្ភពីសុខទុក្ខរបស់ជីតាប្អូនទេ? សូមពន្យល់។

៦. សូមសរសេរពាក្យជូនពរជីតារបស់ប្អូនសម្រាប់ថ្ងៃខួបកំណើត

របស់គាត់។



រៀនពាក្យ ព

Read the words below 

ពីរ            two

ពងទា       egg

ពាង          jar

ពាន          metal plate, cup(award)

ពាល         mean, bad, immature

ពីងពាង     spider

ពោត         corn

ពោះ         belly, stomach

ពុះ            to break, boil

ពក           bump, protuberance

ពូ              uncle

 

Translate and read the sentences below.

ឧទាហរណ៍

. ខ្ញុំចូលចិត្តញ៉ាំពោតលីង។

. បាយពុះខ្លាំងណាស់។

. កុំចាប់ពីងពាងក្រែងវាខាំ។

. ម៉ែប្រើឲ្យទៅទិញពងទា

. ពូមានដុំពកនៅលើដៃរបស់គាត់។


រៀនពាក្យ ផ

Read the words below

ផឹក           to drink

ផង           also, too

ផត           hollow, sunken

ផល          fruit, result, product

ផាក          to penalize, to fine

ផាយ         to gallop, to kick, to run away from

ផាវ           firecrackers

ផិត           unfaithful

ផុត           to cease, finish

ផុយ          weak, tender

ផើង          vase, large pot

ផែ            port

 

Translate and read the sentences below.

ឧទាហរណ៍

. ផើងផ្កានេះធ្វើពីដីផុយណាស់។

. ប៉ូលីសផាកពិន័យអ្នកបើកបរលឿន។

. ខ្ញុំមិនចូលចិត្តអ្នកផឹកស្រាទេ។

. ពោតឆ្នាំនេះបានផលច្រើន។

. ឡានដឹកទំនិញចូលទៅកំពង់ផែ



រៀនពាក្យ ប

Read the words below

បី          three

បា        male animal, father

បាន      to get, to obtain

បាប      sinful, evil

បួន       four

បើ        if, maybe

បក       to peel

បាត      bottom

បាទ      yes, foot

បាយ     cooked rice, food

បារត     mercury (the element)

បារី       cigarette

បោស   to sweep, to clean

បង       elder sibling, you, older

 

Translate and read the sentences below.

ឧទាហរណ៍

១. ជក់បារីនាំអោយខូចសុខភាព។

២. កុមារចេះបកចេក។

៣. ជនជាតិខ្មែរបរិភោគបាយរាល់ថ្ងៃ។

៤. ប្អូនខ្ញុំចេះរាប់មួយ ពីរ បី បួន ដល់ដប់។

៥. ខ្ញុំបោសផ្ទះរាល់ថ្ងៃ។



រៀនពាក្យ ទ

Read the words below

ទាក        forest leech
ទាញ      to pull/ to drag/ to attract
ទារ         to ask/ request
ទី           spot/ place
ទៅ         to go
ទូ           closet
ទូក         boat
ទូទៅ      in general
ទិញ        to buy/ purchase
ទឹក         water
ទុំ           ripe
ទទេ        empty
ទង         stem
ទើស      unable to go through       
ទេ          no
ទត         to look/ watch/ glance
ទា          duck


Translate and read the sentences below.

ឧទាហរណ៍
១.យាយសុខទៅទិញទានៅផ្សារបាងកក។
២.ផ្លែប៉ោមមួយទុំជាប់ទង
៣.កាបូបរបស់តារាទទេមិនមានលុយទេ
៤.តាមផ្លូវមានទឹកហូរដោយសារទឹកកករលាយ។
៥.ជាទូទៅទូកចតនៅមាត់ទឹក។
៦.ដើរប្រកាន់ស្ដាំកុំឲ្យទើសគេ។


រៀនពាក្យ ណ

Read the words below

ណា                      which/ who/ where

ណែនាំ    ​              instruct/ guide

ណែន                   to be tight

ណែម                   food made of chopped pork or fish with seasonings


Translate and read the sentences below.

ឧទាហរណ៍

១. បងតារាទៅណាថ្ងៃនេះ?

២. តើពីណាទៅណាខ្លះនៅថ្ងៃស្អែក?

៣. ប៉ូលីសណែនាំអ្នកបើកបរហួសល្បឿន។

៤. ជ្រូកនេះធាត់សាច់ណែនល្អ។

៥. សុភីចូលចិត្តញ៉ាំណែមសាច់ជ្រូក។


រៀនពាក្យ ព

Read the words below

ពពក     cloud

ពីរ        two

ពាង      jar

ពងទា   egg

ពក       bump, lump, hunch

ពឹង       to depend on, rely on

ពពុះ     foam, bubble

ពពក     cloud

ពពែ      goat
ពល      force, army troops

ពស់      snake

ពោះ     belly, stomach


Translate and read the sentences below. 

ឧទាហរណ៍

១. ខ្ញុំឈឺពោះណាស់។

២. ខ្ញុំឃើញពស់វារតាមផ្លូវ។

៣. ពពកមានរាងដូចពពែ

៤. ម៉ែឧ្យខ្ញុំទៅទិញពងទាកូន។

៥. ទឹកបឹងមានពពុះច្រើនណាស់។



រៀនពាក្យ ប

Read the words below

បាប          sinful

បាន          to get, to obtain

បី              three

បួន           four

បិតា          father

បូម           to pump

បំណង      aim, goal, wish

បើក          to open

បៃតង       green

បិទ           to close

បូក           to add, plus

បេះដូង      heart

បោះ         to throw

បក           to peel    


Translate and read the sentences below.

ឧទាហរណ៍

. យាយមានជម្ងឺបេះដូង

. មួយបូកមួយត្រូវជាពីរ។

. ជួយបើកទ្វារឲ្យខ្ញុំផង។

. ខ្ញុំមានបំណងចង់ធ្វើជាគ្រូពេទ្យ។

. ភ្លើងស្ដុបពណ៌បៃតង

. សូមបិទទ្វារឲ្យេជិត។


រៀនពាក្យ ភ

Read the words below

ភួយ          blanket

ភក់           mud

ភព           planet

ភរ            to lie, untrue

ភរិយា       wife

ភាគ          part, sector, section

ភាសា       language

ភាំង          stupefied, short moment

ភូមិ           village

ភេ            otter

ភេទ          gender

 

Translate and read the sentences below.

ឧទាហរណ៍

. ខ្ញុំចូលចិត្តរៀនភាសាខ្មែរ។

. ម៉ែទើបតែទិញភួយថ្មី។

. សត្វភេស៊ីត្រី។

. មានភពជាច្រើនដែលមិនមានមនុស្សរស់នៅ។

. បងស្រីខ្ញុំទៅលេងភូមិកំណើត។

 

រៀនពាក្យ ម

Read the words below

មក           to come

មករា         January

មីង           aunty

មា            uncle

មាន          to have, there is, be rich

មាស         gold

មុខ           face

មួយ          one

មរតក       heritage, legacy

មិត្ត           friend

មនុស្ស      human

មុន           before, pimple, acne

មនោ         mind, sense, feeling

មមី           year of the horse


Translate and read the sentences below.

ឧទាហរណ៍

. ខ្ញុំមានមិត្តម្នាក់រស់នៅឡូវែល។

. ឆ្នាំនេះមាសឡើងថ្លៃ។

. ខែមករាខ្ញុំនឹងទៅលេងមីង

. មុខរបស់សុភាកើតមុនច្រើនណាស់។

. ខ្មែរមានមរតកវប្បធម៌ពីដូនតា។


រៀនពាក្យ អ

Read the words below

អរ            happy, pleased

អគារ         building

អរគុណ     thank

អគ្គី           fire, light

អង្ករ          uncooked rice

អណ្ដាត     longue, reed of a musical instrument

អត់           without, missing

អនាថា      pitiful, vagrant

អនាម័យ    hygiene, sanitation, health

អនុម័ត      to agree, to consent, to approve

អន់           poor, weak

អរូបី          formless, abstract

អវកាស     space, the cosmos

អវយវៈ      body, physical, structure

អវិជ្ជា         illiterate,


Translate and read the sentences below.

ឧទាហរណ៍

១. ភោជនីយដ្ឋានកុលាបក្រហមមានអនាម័យល្អ។

២. នៅស្រុកខ្មែរមានកុមារអនាថាច្រើន។

៣. ឆ្នាំនេះអង្ករឡើងថ្លៃច្រើន។

៤. ខ្ញសូមអរគុណលោកគ្រូដែលមានបង្ហាត់បង្រៀនខ្ញុំ។

៥. អគារវិទ្យាល័យឡូវែលត្រូវបានជួសជុលថ្មី។


ជីតាខ្ញុំ My grandfather

  ១. តាខ្ញុំឈ្មោះតាម៉ៅ   គាត់មករស់នៅអាមេរិកតាំងឆ្នាំ១៩៩០មកម្ល៉េះ សព្វថ្ងៃលោកតារស់នៅទីក្រុងឡូវែលជាមួយខ្ញុំ។ ម៉ែខ្ញុំបានប្រាប់ ថា កាលលោកតាមករស...