ខ្មែរ ៚ K H M E R: ពិធីបូជាសព

ដើម្បីស្វែងយល់ពីពិធីនេះ គប្បីត្រូវដឹងថា នាដើមសតវត្សរ៍ទី១ នៃគ្រិស្តសករាជ ខ្មែរយើងបានទទួលឥទ្ធិពលនៃវប្បធម៌ក្លិង្គដែលមានព្រហ្មញ្ញសាសនា និងពុទ្ធសាសនាជាមូលដ្ឋាន។ ដូច្នេះក្នុងបរិស្ថានវប្បធម៌សំស្ត្រឹត ជនជាតិខ្មែរយើងបានផ្លាស់ប្ដូរទម្រង់វប្បធម៌របស់ខ្លួនបន្តិចម្ដងៗ ពីពិធីកប់សពទៅពិធីបូជាសព ដូចដែលបានកត់ត្រាទុកក្នុងកំណត់ហេតុចិននាសម័យបុរាណ។

តាមកំណត់ហេតុចិន បានឲ្យគេដឹងថា ខ្មែរយើងបូជាសពដោយមានវត្តមានរបស់ព្រះភិក្ខុសង្ឃ មិនខុសពីប្រពៃណីដែលខ្មែរប្រារព្ធនៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្នប៉ុន្មានទេ។ ពេលឪពុកម្ដាយទទួលមរណភាព កូនចៅអត់បាយទឹក៧ថ្ងៃ។ ពួកគេកោរសក់ដើម្បីកាន់ទុក្ខ ហើយទ្រហោយំផង។ ក្រុមគ្រួសារបាននិមន្តព្រះសង្ឃនិងព្រះភិក្ខុនីមកសូត្រធម៌ ហើយហែក្បួនសពទៅកាន់កន្លែងបូជា ដោយមានភ្លេងខ្មោចលេងកំដរ ។ សពត្រូវបូជាក្នុងបច្ឆាសង់ដោយឈើក្រអូប។ ក្រោយពីបូជាព្រះភ្លើងរួច គេរើសធាតុដាក់ក្នុងកោដ្ឋធ្វើអំពីដីដុតដោយមានលាបពណ៌ផ្សេងៗឬមាស បើអ្នកស្លាប់នោះជាព្រះរាជវង្សានុវង្ស ឬជាព្រះមហាក្សត្រ។

ឯកសារខាងលើនេះ បានបញ្ជាក់នូវចំណាស់នៃទំនៀមទម្លាប់ដុតខ្មោចនាសម័យនគរភ្នំ ក៏ប៉ុន្តែបញ្ហាដែលចោទឡើងនៅទីនេះ គឺហេតុដូចម្ដេចបានជាខ្មែរនាសម័យនគរភ្នំបូជាសពខុសពីបុព្វការីជនរបស់ខ្លួនដែលនិយមកប់សពច្រើនជាងបូជាទៅវិញ?

បណ្ឌិតមីសែល ត្រាណេ ជាអ្នកស្រាវជ្រាវលើឯកសារជាច្រើនបានបញ្ជាក់ថា តាមទ្រឹស្ដីអំពីព្រលឹង ឬវិញ្ញាណ ជនជាតិខ្មែរបុរាណជឿថា ក្រោយពីស្លាប់វិញ្ញាណនឹងចាប់បដិសន្ធិឡើងវិញ។ ជំនឿនេះសមស្របនឹងលទ្ធិព្រហ្មញ្ញាសាសនា។ គេជឿថា វិញ្ញាណមនុស្សឬអាត្ម័នក្រោយពីមរណភាពអាចនឹងវិវត្តន៍ឡើងទៅជួបប្រទះ នឹងវិញ្ញាណនៃលោកទាំងមូលឬព្រាហ្មណ៍ តាមរយៈព្រះអគ្គីដែលដុតកម្ដៅជម្រះធាតុទាំង៥ ដែលមានក្នុងខ្លួនប្រាណរបស់បុគ្គលនីមួយ។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយ បានជាខ្មែរទាំងព្រាហ្មណ៍ទាំងពុទ្ធសាសនា និយមបូជាសពនឹងព្រះភ្លើង។

លោកមីសែល ត្រាណេ បានបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលពោលខាងលើនេះមិនមែនមានន័យថា ខ្មែរសម័យក្លិង្គចូលស្រុកមិនចេះបូជាសពនឹងភ្លើងទេ។ តាមការពិត ជនជាតិខ្មែរបានប្រារព្ធធ្វើរួចហើយ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែមិនទាន់មានលក្ខណៈទូទៅ។ គេចូលចិត្តកប់សពច្រើនជាងដុតសព។

តាមរយៈនៃការវិវត្តន៍នៃប្រវត្តិសាស្ត្របានឲ្យគេសន្និដ្ឋានថា ការដុតសពទាក់ទិននឹងជំនឿលើភ្លើង ដែលមានលក្ខណៈជាសកល។

ភ្លើងជាធាតុមួយដែលមានលក្ខណៈពិសិដ្ឋ ដោយហេតុថាវាជាប្រភពនៃជីវិត។ តាមគម្ពីរវេទ គឺធាតុភ្លើងនេះ ហើយដែលកម្ដៅលោក បង្កើតលោកទ្រទ្រង់លោកពីភាពឆៅទៅភាពឆ្អិន ពីល្ងង់ទៅភាពភ្លឺស្វាង ពីអវិជ្ជាទៅអរិយភាព៘ ដូច្នេះហើយបានជាព្រាហ្មណ៍គោរពបូជាភ្លើងដោយតាំងឈ្មោះថា អគ្គី។ នៅពេលដែលបុព្វបុរសខ្មែរចាប់ផ្ដើមកាន់ព្រហ្មញ្ញសាសនា គេឲ្យឈ្មោះភ្លើងថា ព្រះអគ្គី ក៏ប៉ុន្តែសម័យមុនប្រវត្តិសាស្ត្រគេហៅថា ថ្ងៃ។ ហើយការដែលខ្មែរប្រើពាក្យអាទិត្យដែលជាភាសាសំស្ត្រឹតជំនួសថ្ងៃ អាចធ្វើឲ្យគេមានភាពងាយស្រួលក្នុងការស្វែងយល់ពីអត្តន័យរួម។

អ្នកប្រាជ្ញខ្មែរសម័យបុរាណបានស្វែងយល់ថា៖ ខ្លួនប្រាណរបស់បុគ្គលមនុស្សជាការផ្សំផ្គុំរវាងធាតុទាំង៥ ទឹក, ដី, ខ្យល់, ភ្លើងនិងវិញ្ញាណ ឬអាត្ម័ន ហើយក្រោយពីស្លាប់ ធាតុទាំង៥នេះ ត្រូវត្រឡប់ទៅកាន់ប្រភពដើមវិញសម្រាប់ជីវិតអមតៈ គឺព្រាហ្មណ៍។ ព្រាហ្មណ៍ គឺស្ថិតនៅទីខ្ពស់បំផុត ដែលជាទីផុតរំដោះទុក្ខ ។ ដូច្នេះដើម្បីអាត្ម័នអាចនឹងទៅកាន់អមតៈ គេត្រូវបំពេញនូវពិធីបូជាភ្លើងដើម្បីសម្អាតសពស្មោគគ្រោកទៅកាន់បរលោក។

ការវិភាគពាក្យភ្លើង អាចនាំមកនូវសេចក្ដីបំភ្លឺខ្លះដែរទាក់ទិននឹងជំនឿសាសនាខ្មែរ។ ពាក្យភ្លើងអាចកើតចេញពីពាក្យឡើង គឺអ្វីដែលត្រដែតឡើងពីក្រោមឡើងទៅលើ។ ពីឋានមួយទៅឋានមួយ។

តាមរយៈអត្ថន័យនេះ យើងអាចសន្និដានថា ភ្លើងមិនត្រឹមតែនាំមកនូវថាមពល កម្លាំងពលំ គឺនាំមកនូវគ្រឿងបូជាយញ្ញ ដូចជាសពទៅកាន់អាទិទេព ឬព្រាហ្មណ៍ថែមទៀតផង ក្រោយពីដុតសម្អាតភាពស្មោគគ្រោកឲ្យវិនាសអស់។ ដូចនេះ ពិធីបូជាសពរបស់ជនជាតិខ្មែរមានអត្ថន័យស៊ីជម្រៅ ពុំមែនជាជំនឿអកុសលគ្មានខ្លឹមសារទេ ហេតុនេះហើយបានជាជនជាតិយើងនៅតែប្រារព្ធមិនដាច់តាំងពីបុរាណកាលរហូតដល់សព្វថ្ងៃ៕

ប្រភព៖ M-Learning

ខ្មែរ ៚ K H M E R

ពិធីបូជាសព

No comments:

Post a Comment

ជីតាខ្ញុំ My grandfather

Followers