រឿងកបិលមហាព្រហ្ម

១.  មនុស្ស​គ្រប់​ជាតិ​សាសន៍ ដែលមានវប្បធប៌ តែង​ប្រារព្ធ​ពិធី​ចូលឆ្នាំ​ថ្មី​ ដែល​ជា​ប្រពៃណី​របស់​ប្រជាជាតិខ្លួន ​រៀងៗ​ខ្លួន។ គ្រាន់​តែ​គេ​និយម​កំណត់​ពេល​វេលា​នៃការរៀប ចំ​បុណ្យ​នេះបែ្លកៗ​​គ្នា​ស្រប​ទៅ​តាម  ចំនឿ​ទំនៀម​ទម្លាប់ប៉ុណ្ណោះ។ ជនជាតិ​ខ្មែរ​យើង ក៏​មាន​ប្រវត្តិ​ធ្វើ​បុណ្យចូលឆ្នាំ​តាំង​ពី​បុរាណកាល​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ​រហូត​មកទល់នឹងសព្វថ្ងៃដែរ។

២. ប្រទេសខ្មែរកាលពីសម័យក្រុងអង្គរ គេនិយមរាប់កាលវេលាតាមចន្ទគតិ គឺគេរាប់ ខែមគសិរជាខែទីមួយ នាំឲ្យគេសន្មត់ចូលឆ្នាំនៅខែមិគសិរ។ លុះក្រោយមកទើបគេ ត្រឡប់ប្រើតាមសូរិយាគតិវិញ ហើយគេកំណត់ចូលឆ្នាំនៅខែចេត្រវិញដែរ។ កំណត់ យកព្រះចូលកាន់មេសរាសី ដែលជាសាមញ្ញសង្រ្កាន្ត គឺព្រះអាទិត្យដើរត្រង់ពីលើក្បាល ជាសង្ក្រាន្តវិញ គេមិនយកតាមអាយន្តសង្ក្រាន្ត [(ចន្ទគតិ) ពេលដែលព្រះអាទិត្យដើរ បញ្ឈៀងមិនចំពីលើក្បាល]ឡើយ។ ឯថ្ងៃចូលឆ្នាំមិនបានទៀតទាត់ទេ ជូនកាលត្រូវថ្ងៃទី ១៣ ខែមេសាច្រើនជាង។ សព្វថ្ងៃគេប្រើចន្ទគតិអមគ្នានឹងសុរិយាគតិដែរ ព្រោះចន្ទគតិ មានទំនាក់ទំនងនឹងពុទ្ធបញ្ញតិជាច្រើន។ ចំណែកការគិតតាមចន្ទគតិនេះ មិនបានទៀង ជាមួយថ្ងៃណាមួយទេ ជូនកាលចូលឆ្នាំក្នុងវេលាខ្ន ជូនកាលក្នុងវេលារនោច ប៉ុន្តែមិនមុនថ្ងៃ៤កើត ខែចេត្រ មិនហួសថ្ងៃ៤កើតខែពិសាខទេ។ ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំនេះ ប្រារព្វក្នុងរយៈពេល៣ថ្ងៃ។ ថ្ងៃទីមួយ ហៅថាថ្ងៃមហាសង្ក្រាន្ត ឬថ្ងៃចូលឆ្នាំកំណត់ពី ដំណាច់ឆ្នាំចាស់ មកចូលឆ្នាំថ្មី។ ថ្ងៃទីពីរ ហៅថាថ្ងៃវិរៈវ័នបត ឬពារកណ្តាល(ថ្ងៃខ្វាក់) ថ្ងៃទីបី ហៅថាថ្ងៃឡើងស័ក ឬពារឡើងស័ក (ថ្ងៃផ្លាស់ស័កថ្មី) ថ្ងៃឡើងស័កជាស្តេចថ្ងៃ ឬថ្ងៃល្អបំផុត។

៣. ពិធីចូលឆ្នាំខ្មែរ ទាក់ទងនឹងរឿងនិទានមួយ គឺរឿងកបិលមហាព្រហ្ម។ រឿង នេះដំណាលថា៖ កាលពីព្រេងនាយមានកុមារាម្នាក់នាម ធម្មបាលកុមារ ជាមនុស្ស មានវោហារប្រាជ្ញាវៃឈ្លាសក្នុងការសម្ដែងធម៌អាទិ៍ណាស់ នាពេលដែលកុមារមានវ័យ ត្រឹមតែ៧ឆ្នាំ។ ភាពឈ្លាសវៃរិតតែធ្វើឲ្យកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់គេល្បីសុះសាយក្នុងស្រទាប់មហាជនទូទៅទាំងពពួកមនុស្ស និងទេវតា គោរពកោតសរសរគេគ្រប់ៗគ្នា។ ការណ៍នេះ ធ្វើឲ្យកបិលម ហាព្រហ្ម ដែលនៅឯឋានព្រហ្មលោក កើតក្តីច្រណែននឹងប្រជាប្រិយរបស់ធម្មបាលកុមារ ជាពន់ពេក។ ក្ដីច្រណែនរបស់កបិលមហាព្រហ្មមកលើធម្មបាលកុមារមានកាន់តែច្រើន ឡើងៗ ពីមួយពេលទៅមួយពេល ធ្វើឲ្យកបិលមហាព្រហ្ម ដាក់បម្រាមយ៉ាងតឹងរឹង មិនឲ្យ ពពួកទេវតាចុះមកស្តាប់ការសម្ដែងធម៌របស់ធម្មបាលកុមារឡើយ។

៤. ថ្ងៃមួយខណៈពេលដែលធម្មបាលកុមារ កំពុងតែសម្ដែងធម៌ចំពោះមុខមហាជនកុះ ករ កបិលមហាព្រហ្មត្រាស់ក្ដែងថា៖ «យើងឮពាក្យដំណាលថា អ្នកមានប្រាជ្ញលើសគេ លើមហា ជន ប៉ុន្តែយើងពុំទាន់ជឿនៅឡើយទេ។ ឥឡូវយើងដាក់ប្រស្នាឲ្យឯងឆ្លើយ បើឯងឆ្លើយត្រូវ យើងនឹងកាត់ក្បាលយើងនៅចំពោះមុខឯង។ តែបើឆ្លើយពុំត្រូវទេ ឯងត្រូវ តែប្រគល់ជីវិតមកឲ្យយើងវិញដែរ»

៥. ដោយពុំអាចប្រកេកបាន ធម្មបាលកុមារក៏យល់ព្រមទទួលឆ្លើយនូវប្រស្នានោះ ហើយកបិលមហាព្រហ្ម ក៏ដាក់ប្រស្នាភ្លាមដែរ៖ «ចូរឲ្យយើងដឹងថាតើសិរីរបស់មនុស្ស ពេលព្រឹក នៅកន្លែងណា? ថ្ងៃត្រង់នៅកន្លែងណា? និងយប់នៅកន្លែងណា?»

៦.   ដាក់ប្រាស្នារួច កបិលមហាព្រហ្មសន្យា៧ថ្ងៃទៀត នឹងចុះមកស្ដាប់ចម្លើយ។ ឯធម្ម បាលកុមារវិញ បន្ទាប់ពីទទួលប្រស្នាហើយ ខំត្រិះរិះរកចម្លើយ តែគិតពុំចេញចម្លើយសោះ។ លុះ​កន្លង​ទៅ៦​ថ្ងៃ​ហើយ ​ក៏​ធម្មបាល​កុមារ​​នៅ​តែ​គិត​មិន​ឃើញ​ និង​ដឹង​ខ្លួន​ថា​ព្រឹក​នេះ​នឹងត្រូវ​ស្លាប់​ដោយ​អាជ្ញា​កបិល​មហាព្រហ្ម​ជា​ប្រាកដ​។ ដូច្នេះ ​គួរ​តែ​រត់ទៅ​លាក់​ខ្លួន ពួន​អាតាឲ្យ​ស្លាប់​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​ប្រសើរ​ជាងត្រូវកបិលមហាព្រហមសម្លាប់។ ទើប​ធម្ម បាល​កុមារ​​ចុះ​ពីប្រសាទ​ទៅ​ដេក​ពួន​នៅក្រោម​ដើមត្នោត​មួយ​។ នៅ​លើ​ដើម​ត្នោត​នោះ មាន​សត្វឥន្ទ្រី​ញី​ឈ្មោល​ធ្វើ​សំបុកអាស្រ័យ​នៅ។

៧.   វេលា​យប់ សត្វ​​ឥន្ទ្រី​ញី​សួរ​សត្វ​​ឥន្ទ្រី​ឈ្មោល​ថា ព្រឹកនេះ​យើង​បាន​អាហារ​អ្វី​ធ្វើ​ជា​ចំណី? ឥន្ទ្រី​ឈ្មោល​ឆ្លើយ​ថា យើង​នឹង​ស៊ី​សាច់​ធម្មបាល​កុមារ ដែល​នឹងត្រូវ​កបិលមហា ព្រហ្ម​សម្លាប់ ព្រោះ​ធម្មបាល​កុមារ​ដោះ​ប្រស្នា​មិន​រួច។ ឥន្ទ្រី​ញី​សួរ​ថា ប្រស្នា​នោះ​ដូច​ម្ដេច​? ឥន្ទ្រី​ឈ្មោល​ឆ្លើយ​ថា៖ វេលា​ព្រឹក​សិរី​សួស្ដី​ស្ថិត​នៅ​ត្រង់​ណា? ត្រូវ​ឆ្លើយ​ថា នៅលើ​ផ្ទៃ​​មុខ។ ហេតុ​នេះ​ទើប​មនុស្ស​​ទាំងឡាយ​ត្រូវ​យក​ទឹក​លប់​មុខ។ ប្រស្នា​ទី២ចោទ​​ថា ថ្ងៃ​ត្រង់​សិរី​ស្ថិត​នៅ​ត្រង់ណា? ត្រូវ​ឆ្លើយ​ថា នៅ​លើ​ទ្រូង។ ​ហេតុ​នោះ​ទើប​មនុស្ស​ត្រូវ​យក​ទឹក​លាង​ទ្រូង។ ប្រស្នា​ទី៣ចោទ​ថា វេលា​ល្ងាច​សិរី​ស្ថិត​នៅ​ត្រង់​ណា? ត្រូវ​ឆ្លើយ​ថា នៅ​នឹង​ជើង។ ​ហេតុ​នោះ ទើប​មនុស្ស​ទាំង​ឡាយ​ត្រូវ​យក​ទឹក​លាង​ជើង​។

៨.   ធម្មបាល​កុមារ​បាន​ឮ​ដូច្នេះ ក៏​ត្រឡប​ទៅ​ប្រាសាទ​វិញ។ លុះ​ព្រឹក​ឡើង ​កបិល​ម ហាព្រហ្ម​ ក៏​មក​សួរ​ប្រស្នា​ ធម្មបាល​កុមារ។ ធម្មបាល​កុមារ​ ឆ្លើយ​ដោះស្រាយតាម​ដែល​បាន​ឮ​​ពីឥន្រ្ទី។ កបិលមហាព្រហ្ម ក៏​ទទួល​ថា​ពិត​ជា​ត្រឹម​ត្រូវ ព្រម​ចុះ​ចាញ់ និង​សុខ​ចិត្ត​ធ្វើ​តាម​ពាក្យ​សន្យា​របស់​ខ្លួន។ កបិលមហាព្រហ្ម ហៅ​ទេពធីដា​​ទាំង៧​អង្គ ​ដែលជាបាទ​បរិចាវិកា ​ព្រះឥន្ទ្រ មក​ប្រាប់​ថា ឥឡូវ​បិតា​ត្រូវ​កាត់ព្រះសិរសា​ដើម្បីបូជាចំពោះ​ធម្មបាលកុមារ តែ​បើ​ដាក់​ក្បាល​នោះ​លើផែន ដី នោះ​នឹង​កើត​ជា​ភ្លើង​ឆេះ​ទាំង​លោក​ធាតុ បើ​បោះ​ទៅ​លើអាកាស​ នឹង​នាំ​ឲ្យ​រាំង​ភ្លៀង ​បើ​ចោលក្នុងមហសមុទនោះទឹកនឹង​រីង​ស្ងួត​ហួត​អស់។ ដូច្នេះ​សូម​ឲ្យ​កូន​ទាំង៧​អង្គ យកពាន​មក​ទទួលព្រះសិរសាបិតា។ ពោល​រួច ​ព្រះ អង្គក៏​កាត់ព្រះសិរសាខ្លួន​ហុចទៅ​ឲ្យព្រះនាង​ទុង្សាទេវី ​ជា​កូន​ច្បង។ ព្រះនាង​ទុង្សាទេវី ក៏​យក​ពានមក​ទទួលព្រះសិរ​សាបិតា ទៅ​ហែ​ប្រទក្សិណ​​ភ្នំព្រះសុមេរុចំនួន៦០​នាទី រួចទើប​យាង​​ទៅ​ប្រតិស្ឋានទុកក្នុង​មណ្ឌល ​​នៅ​ក្នុង​គុហាគន្ធមាលី នា​ភ្នំកៃលាស និង​បូជា​គ្រឿង​ទិព្វ​ផេ្សងៗផងដែរ។ ព្រះវិស្សកម្មទេវបុត្រ ក៏​និម្មិតរោង​ទិព្វធ្វើពី​កែវ៧ប្រការ ឈ្មោះ​ថា "ភគវតីសភាសាលា" ឲ្យ​ជា​ទីប្រជុំ​នៃ​ទេវតា។

៩. លុះ​ដល់​គម្រប់មួយឆ្នាំជាសង្ក្រាន្ត ​នាង​ទេពធីតា​ទាំង៧អង្គ ​ក៏​ផ្លាស់​វេនគ្នា មក​អញ្ជើញព្រះសិរ​សាកបិល​មហា​ព្រហ្ម ចេញ​មក​ហែ​ប្រទក្សិណ ភ្នំព្រះសុមេ​រុ​ជារៀងមក រួច​​ហើយ​យាង​​ត្រឡប់​ទៅ​ស្ថាន​ទេវលោកដើម្បីតម្កល់ទុក​វិញ។ តាមទំនៀម នាងទេពធីតា អាកប្បកិរិយាពេលដែលត្រូវវេន ចេញហែក្បាលកបិល​មហាព្រហ្មមិនដែលជិៈពាហៈនៈ ជាប្រក្រតីឡើយ តែងតែបានសម្តែងអាកប្បកិរិយា​ផ្សេងៗគ្នាគឺ៖ បើចេញហែនៅពីព្រលឹម ដល់ថ្ងៃត្រង់ជិះឈរ ដៃមិនបាច់កាន់បង្ហៀរ ឬខ្សែទេ។ បើចេញហែ នៅពេលថ្ងៃត្រង់ ទល់ នឹងព្រលប់អង្គុយពាក់ឆៀង។ បើចេញហែ នៅពេលព្រលប់ ទៅទល់អាធ្រាត្រ ជិះដេក បើកភ្នែក។ បើចេញហែ នៅពីអាធ្រាត្រ ទៅទល់ភ្លឺជិះដេកធ្មេចភ្នែក។ គ្រប់ទេពធីតា ដែលចេញហែត្រូវតែដៃម្ខាងទ្រពានមាសមានដាក់ដាក់ព្រះកេសកបិលមហាព្រហ្មជានិច្ច។

១០.   នាមបុត្រីទាំង៧អង្គរបស់កបិលមហាព្រហ្ម និងគ្រឿងបូជា៖     

. ថ្ងៃអាទិត្យ ទេពធីតាព្រះនាម ទុង្សាទេវី

គ្រឿងប្រដាប់បទុមរាគ សៀតផ្កាទទឹម

ភត្ថាហារផ្លែឧទម្ភរ(ល្វា)

អាវុធស្តាំកាន់កងចក្រ

អាវុធឆ្វេងកាន់ខ្យងសង្ខ

ជិះពាហនៈ គ្រុឌ

. ថ្ងៃចន្ទ ទេពធីតាព្រះនាម គោរាគទេវី

គ្រឿងមុក្តា សៀតផ្កាអង្គាបុស្ស

ភត្ថាហារប្រេង (ធញ្ញជាតិ)

អាវុធស្តាំកាន់ព្រះខ័ន

អាវុធឆ្វេងកាន់ឈើច្រត់

ជិះពាហនៈខ្លា

. ថ្ងៃអង្គារ៍ ទេពធីតាព្រះនាម រាក្យសាទេវី

គ្រឿងប្រដាប់មោរា សៀតផ្កាបទុម

ភត្ថាហារលោហិត (ឈាមស្រស់)

អាវុធស្តាំកាន់ត្រីសុរ៍ (អាវុធមុខបី)

អាវុធឆ្វេងកាន់ឆ្នូ

ជិះពាហនៈអស្សតរ (សេះ)

. ថ្ងៃពុធ ទេពធីតាព្រះនាម មណ្ឌាទេវី

គ្រឿងប្រដាប់ពិទូរ្យ សៀតផ្កាចំម្ប៉ា

ភត្ថាហារទឹកដោះសប្បិ (ទឹកដោះស្រស់)

អាវុធស្តាំកាន់ម្ជុល

អាវុធឆ្វេងកាន់ឈើច្រត់

ជិះសត្វលា

. ថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទេពធីតាព្រះនាម កិរិណីទេវី

គ្រឿងប្រដាប់មរកតសៀតផ្កាមណ្ឌា

ភត្ថាហារសណ្តែក ល្ង

អាវុធស្តាំកាន់កង្វេរ

អាវុធឆ្វេងកាន់ កាំភ្លើង

ជិះពាហនៈដំរី

. ថ្ងៃសុក្រ ទេបធីតាព្រះនាម កិមិរាទេវី

គ្រឿងប្រដាប់បុស្បារា សៀតផ្កាចង្កុលណី

ភត្ថាហារចេកណាំវ៉ា

អាវុធស្តាំកាន់ព្រះខាន់

អាវុធឆ្វេងកាន់ពិណ

ជិះពាហៈនះមហឹង្ស (ក្របី)

. ថ្ងៃសៅរ៍ ទេពធីតាព្រះនាម មហោធរទេវី

គ្រឿងប្រដាប់នីលរតន៍ សៀតផ្កាត្រគៀត

ភត្ថាហារសាច់ទ្រាយ (សាច់ឈ្លូស, គោ, ពពែ...)

អាវុធស្តាំកាន់កងចាក់

អាវុធឆ្វេងកាន់ត្រីសុរ៍

ជិះសត្វក្ងោក។ 


No comments:

Post a Comment

ជីតាខ្ញុំ My grandfather

  ១. តាខ្ញុំឈ្មោះតាម៉ៅ   គាត់មករស់នៅអាមេរិកតាំងឆ្នាំ១៩៩០មកម្ល៉េះ សព្វថ្ងៃលោកតារស់នៅទីក្រុងឡូវែលជាមួយខ្ញុំ។ ម៉ែខ្ញុំបានប្រាប់ ថា កាលលោកតាមករស...